Federal zaxira tizimi foiz stavkalarini pasaytirishga shoshilmayotganining sababi qisman inflyatsiya xavflari bo'lsa, qisman Tramp tomonidan tuzilgan savdo bitimlarida yetarli mazmuniy tafsilotlarning yo'qligidir. Tramp tomonidan e'lon qilingan bir qator savdo bitimlari asosiy jihatlari bo'yicha hali ham muzokarada, va hamkor davlatlar nimaga rozi bo'lganliklari borasida turlicha signal berishmoqda.
O'tgan haftada Tramp Yaponiya va Yevropa Ittifoqi bilan muhim bitimlar tuzilganini e'lon qildi, ularga bir nechta kichikroq iqtisodiyotlar bilan kelishuvlar ham qo'shildi. Kecha esa AQSh va Xitoy o'rtasidagi tarif bo'yicha sulh muddati uzaytirildi.
Shu fon ostida AQSh ma'muriyati Trampning muzokara yuritish uslubini muvaffaqiyat deb baholamoqda. "Menimcha, savdo bitimlari juda yaxshi ishlayapti — umid qilamanki, hamma uchun, lekin ular AQSh uchun juda-juda foydali", — dedi prezident seshanba kuni.
Biroq AQSh tomonidan o'rnatilgan tarif devori tobora aniq tus olayotgan bo'lsa-da, ko'plab boshqa tafsilotlar, xususan Yaponiya va Yevropa Ittifoqi bilan tuzilgan bitimlar bo'yicha 1 trillion dollardan ortiq va'da qilingan investitsiyalar hanuz noaniq.
Bir nechta iqtisodchilarga ko'ra, Tramp ushbu kapital majburiyatlarni o'zining proteksionistik kun tartibining AQSh sanoatini qayta tiklash va ish o'rinlari yaratish yo'lidagi muvaffaqiyati deb ko'rmoqda. Ammo agar real investitsiyalar kutilgan darajaga yetmasa, tariflar faqat davlat byudjeti daromadlarini va iste'molchilar hamda biznesning xarajatlarini oshirishi mumkin — yirikroq maqsadlar esa amalga oshmasdan qoladi.
Yaponiya bilan tuzilgan bitimda AQSh tomonidan "xorijiy investitsiya majburiyati" deb ta'riflangan 550 milliard dollarlik fond mavjud. Biroq yapon rasmiylariga ko'ra, bu mablag'ning atigi 1–2% i, ya'ni eng ko'pi bilan 11 milliard dollari to'g'ridan-to'g'ri investitsiyalarni tashkil qiladi, qolgan qismi esa asosan kreditlardan iborat. Ular, shuningdek, Tramp ma'muriyati tomonidan ta'kidlangan 90% foyda AQShga tegishli bo'ladigan model aynan shu kichik investitsiya qismiga taalluqli ekanini aniq aytib o'tishdi.
Yevropa Ittifoqi ham 600 milliard dollarlik yangi investitsiyalar bo'yicha va'da bergan. Biroq yevropalik rasmiylar bu raqam faqat kompaniyalar darajasidagi niyatlar yig'indisidan iborat bo'lib, Ittifoq bu miqdorni kafolatlab berolmasligini aytishdi. Tomonlar bu majburiyatlar nimalardan iboratligi haqida ham izoh bermadi.
Yevropa Ittifoqi, shuningdek, yaqin uch yil ichida AQShdan 750 milliard dollarlik energiya xarid qilishga va'da bergan — bu hozirgi hajmlardan deyarli uch baravar ko'p. Ba'zi iqtisodchilar bu maqsad AQSh eksportchilari va Yevropa importchilari uchun ortiqcha bosim bo'lishi mumkinligini ta'kidlashmoqda.
Tarif stavkalaridan tashqari, so'nggi paytdagi ko'plab savdo harakatlari katta summalarni o'z ichiga oluvchi, lekin majburiy ijro mexanizmlariga ega bo'lmagan umumiy va'dalardan iborat. Ko'plab iqtisodchilar bu majburiyatlarning belgilangan tartibda bajarilishiga shubha bilan qarashmoqda.
Yanada noaniqroq bo'lgan AQSh–Buyuk Britaniya savdo kelishuvidir. Bu bitim haqida mavjud ma'lumotlar juda kam va u ko'proq savollarga sabab bo'lmoqda. U boshqa davlatlar bilan tuzilgan shartnomalar andozasiga o'xshaydi — tafsilotlar kam, bayonotlar ko'p.
AQShning yana ikki yirik savdo hamkori — Kanada va Meksika bilan bog'liq holat ham aniqlikdan yiroq. Tramp Kanada bilan kelishuv ehtimolini rad etganday bo'ldi, ammo Kanada bosh vaziri Mark Karni bu fikrni inkor etdi. Bu hafta Kanada va Meksikaga yangi tariflar qo'llanishi mumkinligi haqida xavotirlar mavjud — lekin bu barcha mahsulotlarga taalluqli bo'lmaydi. USMCA savdo bitimi talablariga javob beradigan tovarlar amaldagi tarif imtiyozlaridan foydalanishda davom etadi.
Valyuta bozorida reaksiya
Savdo bo'yicha bu kabi ko'p sonli, biroq kağızdagi majburiyatlarning amalda qanday ishlashini hali bilib bo'lmasligi sababli, AQSh dollariga bo'lgan talab barqaror bo'lib qolmoqda.
EUR/USD texnik ko'rinishi:
Xaridorlar hozirda 1.1580 darajasini qaytarishga urinmoqda. Faqatgina shundan so'ng 1.1620 ni test qilish imkoniyati yuzaga keladi. Undan keyin 1.1635 darajasiga harakat mumkin bo'ladi, biroq bu yirik ishtirokchilar yordamisiz qiyin. Eng uzoq maqsadli daraja — 1.1660. Agar instrument pasaysa, sezilarli xarid faolligi faqat 1.1560 atrofida paydo bo'lishi mumkin. Aks holda, 1.1510 darajasini qayta test qilishni kutish yoki 1.1480 darajasidan uzoq pozitsiya ochishni ko'rib chiqish mumkin.
GBP/USD texnik ko'rinishi:
Funt xaridorlari eng yaqin qarshilik darajasi — 1.3365 ni yorib o'tishi kerak. Shundagina ular 1.3385 ni nishonga olishadi, biroq bu darajadan yuqoriga o'tish qiyin bo'ladi. Eng uzoq nishon — 1.3415. Pasayish holatida ayiqchilar 1.3330 ustidan nazoratni qaytarishga harakat qilishadi. Agar bu darajani sindirishsa, bu funtning ko'tarilishini qo'llab-quvvatlayotgan pozitsiyalarga jiddiy zarba bo'ladi va GBP/USD 1.3295 darajasiga, hatto 1.3255 gacha tushishi mumkin.
